So You
Want to Be Your Own Boss?
Kama unataka kuanza biashara na hujui pa kuanzia, usihofu, haupo peke yako. Watu wengi wanapenda kufanya kazi wanazo zipenda, na zile zitakazo wawezesha kutimiza malengo yao. Usijali lolote cha muhimu ni kuhakikisha unakuwa bosi wako mwenyewe, na hii unaweza kuanza leo hii unaposoma hii blog.
Yafuatayo ni mambo yanayoweza kukusaidia kutimiza malengo yako;Jithaminishe uwezo wako na hakikisha unajiamini kuwa ni wewe tu utakae timiza lengo hili. Je unatakiwa kulaumu uchumi? muajiri wako, mpenzi wako ama familia yako? Mabadiliko yanaweza kutokea tu kama utachukua maamuzi magumu.
Chagua biashara nzuri utakayo iweza. Jipe ruhusa ya kupambanua mambo. Kuwa huru kuangalia mambo tofauti yanayokuzunguka. Angalia muonekano wako, staili ya maisha ya jamii iliyokuzunguka na umri wa jamii inayokuzunguka. Mara nyingi hatukubaliani na hili lakini ni jambo muhimu sana katika kutimiza ndoto hii. Jiulize ni nini kitakupa nguvu hata pale utakapokuwa umechoka.
Kuna mambo matatu yatakusaidia kujua biashara unayoifanya ni sahihi.
Siku zote fanya biashara unayoijua, angalia muda uliokuwa ukifanya kazi kwa muajiri wako na fikiria utaalamu huo ukiufanya kwenye biashara yako itakuwaje.
Jaribu kufanya kile wengine wanachokifanya, jifunze kupitia biashara inayofanana na ya kwako. Na hapo utatambua kama ndiyo biashara unayoifahamu na usisite kuanza.Jaribu kutafuta suluhisho ya changamoto unayofikiria yanaweza kutokea katika biashara hiyo baada ya uchunguzi. Je kuna nafasi kwenye soko? Je huduma ama bidhaa unayotaka kutoa inahitajika katika soko sana? kama jibu ni ndiyo ingiza bidhaa hiyo ama huduma hiyo. Hakikisha unapochukua maamuzi unajitolea kujifunza na kupata uzoefu kabla ya kuanza kutumia mtaji wako.
Hakikisha unatengeneza mchanganuo wa biashara ili kukuwezesha kufanikiwa.
Watu wengi hawapendi kutengeneza mchanganuo wa biashara (Business plan), lakini itakusaidia kulifikia soko mapema. Mchanganuo wa biashara utakusaidia kuiweka sawa biashara yako, kujiamini na kufikia malengo. Mchanganuo wako hautakiwi kuzidi upande mmoja wa karatasi. Unatakiwa kuandika malengo, mategemeo na vitendo hatua kwa hatua, na biashara yako itakuwa kubwa.
Jiulize maswali yafuatayo:
Ninajenga nini?
nitamuhudumia nani?
Ninatoa ahadi gani kwa wateja wangu/na kwangu mimi mwenyewe?
Malengo yangu ni nini, mipangilio na hatua ntakazo piga kufikia malengo yangu?
Jua kundi unalolihitaji kufanya nao bishara kabla hujagarimia chochote
Kabla hujaanza kugarimia biashara, jaribu kafuatilia kama watu watakuwa tayari kununua bidhaa ama huduma unayotaka kuitoa. Hili ni jambo la muhimu sana kulifanyia kazi. Unaweza kulifanya hili kwa kulinganisha soko lako la biashara unayotaka kuifanya. Kwa maneno mengine ni nani haswa atanunua bidha au huduma yako zaidi ya familia na rafiki zako? ( Na usiseme kilamtu Tanzania hii anahitaji huduma unayoitoa, "Niamini hakuna kitu kama hicho") jaribu kufikiria ukubwa wa watu unao walenga? Wateja wako ni kina nani? Je bidhaa yako ama huduma yako ni ya muhimu sana katika maisha yao ya kila siku? na ni kwanini wanaihitaji?
Angalia kipato chako na chagua njia sahihi ya kupata fedha unazozihitaji katika biashara yako. Kama mjasiriamali, maisha yako binafsi yanachangia katika hili. Una uwezo wa kuwa mmoja kati ya wawekezaji wakubwa. Hivyo unatakiwa kuwa na uelewa mkubwa wa kipato chako halisi, na uwezekano wa kutafuta kipato hicho, ni hatua muhimu ya kwanza kabla ya kutafuta mtaji nje wa biashara yako. Hili ni muhimu ndiyo sababu ya kusisitiza kwenye post zangu zilizopita kwamba tunatakiwa kujifunza kujiwekea akiba. Ukiwa unatengeneza mchanganuo wa biashara, unatakiwa kulipa uzito swala la mtaji kutokana na biashara unayotaka kuifanya, kutegemeana na eneo unalotaka kufanyia biashara. Ni muhimu kuhakikisha una mtaji wa kuanzisha biashara yako, na ni muhimu kufahamu aina ya fedha utakazokubali zitumike katika biashara yako ( kwa mfano kupokea fedha za nje, Credit Card, etc), ni lazima ukubaliane na haya katika kukuza biashara yako.
Jenga mtandao
Ukisha jenga malengo ya biashara yako, unahitajika kujenga mtandao wa watakao kuunga mkono, washauri, wawekezaji wenzako, watakao kupa huduma na watakao tembeza ama kuitangaza biashara yako. Kama utaiamini biashara yako na wengine wataiamini pia.
Jenga mitandao kitaifa na kimataifa, na kwenye mitandao ya kijamii kama Instagram, Face book, Twitter, n.k na kwenye magroup mengine ya kibiashara.
Uza bidhaa ama huduma yako kutokana na thamani yake. Hata kama tunanunua na kuuza bidhaa ama huduma kila siku, watu hawataki kuuziwa vitu bei gali, jaribu kusaidia watu kwa kuuza bai stahili. Jinsi unavyotoa huduma kwa watu wengi, unaongeza mauzo na idadi ya kipato chako. kama ni mjasiriamali unaemjali mteja wako lazima utajiuliza maswali yafuatayo:
Je ninaweza kuwapa nini?
Je nitafanyaje ili waridhike na huduma ama biashara ninayo ifanya kwao?
Haya maswali mawili yatakusaidia kukuongoza kwenye njia mpya katika bidhaa yako ama huduma yako na kuiongezea thamani, ambayo wateja wako wataridhika.
Kuwa tayari kusema wewe ni nani, na unafanya nini bila kuwa na uwoga. Hakikisha unafanya hivyo kwenye Mitandao ya kijamii, ili kujitangaza na kuitangazia dunia. Jaribu kufanya kile unachodhani kitafurahisha followers wa biashara yako.
Pamoja na kwamba mitandao ya kijamii ina umuhimu kwa sasa ni muhimu kuitumia, na pia sisite kutumia njia nyingi za kutangaza biashara yako, kama kwenda kueleza watu wewe mwenyewe kuhusu bidhaa ama huduma unayoitoa, website, blog post, speech, news latter, simu n.k. Kama utafuata hatua hizo hapo juu, utakuwa vizuri na utakuwa njiani kuwa bosi wako wewe mwenyewe. ni muhimu kukumbuka haupo peke yako. Kama unataka kuwa bosi wako mwenyewe lakini unaona umekwama, jiunge na wajasiriamali wengine kwa nia tofauti. Utashangaa kupata habari za wajasiria mali walio fanikiwa wakieleza mapito yao magumu kufika hapo walipofika na itakuwa ni njia nzuri ya mawasiliano yatakayokuwa ni chachu katika biashara yako na utagundua mafanikio yako yapo katika pingili za viganja vya mikono yako.
Ndoto yangu ya kuwa my own boss ni hiyo picha hapo juu, Ninafanya kazi kwa bidii sana kuhakikisha naitimiza, ninasali sana na ninaweka akiba ipasavyo kuhakikisha natimiza lengo langu hilo. "Lets work hard, lets save money, lets achieve our goals. Lets work hard and pay our bills". "My dream business in coming years" "Pergola .....!!!"
Jaribu kufanya kile wengine wanachokifanya, jifunze kupitia biashara inayofanana na ya kwako. Na hapo utatambua kama ndiyo biashara unayoifahamu na usisite kuanza.Jaribu kutafuta suluhisho ya changamoto unayofikiria yanaweza kutokea katika biashara hiyo baada ya uchunguzi. Je kuna nafasi kwenye soko? Je huduma ama bidhaa unayotaka kutoa inahitajika katika soko sana? kama jibu ni ndiyo ingiza bidhaa hiyo ama huduma hiyo. Hakikisha unapochukua maamuzi unajitolea kujifunza na kupata uzoefu kabla ya kuanza kutumia mtaji wako.
Hakikisha unatengeneza mchanganuo wa biashara ili kukuwezesha kufanikiwa.
Watu wengi hawapendi kutengeneza mchanganuo wa biashara (Business plan), lakini itakusaidia kulifikia soko mapema. Mchanganuo wa biashara utakusaidia kuiweka sawa biashara yako, kujiamini na kufikia malengo. Mchanganuo wako hautakiwi kuzidi upande mmoja wa karatasi. Unatakiwa kuandika malengo, mategemeo na vitendo hatua kwa hatua, na biashara yako itakuwa kubwa.
Jiulize maswali yafuatayo:
Ninajenga nini?
nitamuhudumia nani?
Ninatoa ahadi gani kwa wateja wangu/na kwangu mimi mwenyewe?
Malengo yangu ni nini, mipangilio na hatua ntakazo piga kufikia malengo yangu?
Jua kundi unalolihitaji kufanya nao bishara kabla hujagarimia chochote
Kabla hujaanza kugarimia biashara, jaribu kafuatilia kama watu watakuwa tayari kununua bidhaa ama huduma unayotaka kuitoa. Hili ni jambo la muhimu sana kulifanyia kazi. Unaweza kulifanya hili kwa kulinganisha soko lako la biashara unayotaka kuifanya. Kwa maneno mengine ni nani haswa atanunua bidha au huduma yako zaidi ya familia na rafiki zako? ( Na usiseme kilamtu Tanzania hii anahitaji huduma unayoitoa, "Niamini hakuna kitu kama hicho") jaribu kufikiria ukubwa wa watu unao walenga? Wateja wako ni kina nani? Je bidhaa yako ama huduma yako ni ya muhimu sana katika maisha yao ya kila siku? na ni kwanini wanaihitaji?
Angalia kipato chako na chagua njia sahihi ya kupata fedha unazozihitaji katika biashara yako. Kama mjasiriamali, maisha yako binafsi yanachangia katika hili. Una uwezo wa kuwa mmoja kati ya wawekezaji wakubwa. Hivyo unatakiwa kuwa na uelewa mkubwa wa kipato chako halisi, na uwezekano wa kutafuta kipato hicho, ni hatua muhimu ya kwanza kabla ya kutafuta mtaji nje wa biashara yako. Hili ni muhimu ndiyo sababu ya kusisitiza kwenye post zangu zilizopita kwamba tunatakiwa kujifunza kujiwekea akiba. Ukiwa unatengeneza mchanganuo wa biashara, unatakiwa kulipa uzito swala la mtaji kutokana na biashara unayotaka kuifanya, kutegemeana na eneo unalotaka kufanyia biashara. Ni muhimu kuhakikisha una mtaji wa kuanzisha biashara yako, na ni muhimu kufahamu aina ya fedha utakazokubali zitumike katika biashara yako ( kwa mfano kupokea fedha za nje, Credit Card, etc), ni lazima ukubaliane na haya katika kukuza biashara yako.
Jenga mtandao
Ukisha jenga malengo ya biashara yako, unahitajika kujenga mtandao wa watakao kuunga mkono, washauri, wawekezaji wenzako, watakao kupa huduma na watakao tembeza ama kuitangaza biashara yako. Kama utaiamini biashara yako na wengine wataiamini pia.
Jenga mitandao kitaifa na kimataifa, na kwenye mitandao ya kijamii kama Instagram, Face book, Twitter, n.k na kwenye magroup mengine ya kibiashara.
Uza bidhaa ama huduma yako kutokana na thamani yake. Hata kama tunanunua na kuuza bidhaa ama huduma kila siku, watu hawataki kuuziwa vitu bei gali, jaribu kusaidia watu kwa kuuza bai stahili. Jinsi unavyotoa huduma kwa watu wengi, unaongeza mauzo na idadi ya kipato chako. kama ni mjasiriamali unaemjali mteja wako lazima utajiuliza maswali yafuatayo:
Je ninaweza kuwapa nini?
Je nitafanyaje ili waridhike na huduma ama biashara ninayo ifanya kwao?
Haya maswali mawili yatakusaidia kukuongoza kwenye njia mpya katika bidhaa yako ama huduma yako na kuiongezea thamani, ambayo wateja wako wataridhika.
Kuwa tayari kusema wewe ni nani, na unafanya nini bila kuwa na uwoga. Hakikisha unafanya hivyo kwenye Mitandao ya kijamii, ili kujitangaza na kuitangazia dunia. Jaribu kufanya kile unachodhani kitafurahisha followers wa biashara yako.
Pamoja na kwamba mitandao ya kijamii ina umuhimu kwa sasa ni muhimu kuitumia, na pia sisite kutumia njia nyingi za kutangaza biashara yako, kama kwenda kueleza watu wewe mwenyewe kuhusu bidhaa ama huduma unayoitoa, website, blog post, speech, news latter, simu n.k. Kama utafuata hatua hizo hapo juu, utakuwa vizuri na utakuwa njiani kuwa bosi wako wewe mwenyewe. ni muhimu kukumbuka haupo peke yako. Kama unataka kuwa bosi wako mwenyewe lakini unaona umekwama, jiunge na wajasiriamali wengine kwa nia tofauti. Utashangaa kupata habari za wajasiria mali walio fanikiwa wakieleza mapito yao magumu kufika hapo walipofika na itakuwa ni njia nzuri ya mawasiliano yatakayokuwa ni chachu katika biashara yako na utagundua mafanikio yako yapo katika pingili za viganja vya mikono yako.
Ndoto yangu ya kuwa my own boss ni hiyo picha hapo juu, Ninafanya kazi kwa bidii sana kuhakikisha naitimiza, ninasali sana na ninaweka akiba ipasavyo kuhakikisha natimiza lengo langu hilo. "Lets work hard, lets save money, lets achieve our goals. Lets work hard and pay our bills". "My dream business in coming years" "Pergola .....!!!"